یکی از علائم حیاتی بدن ضربان قلب است که باید به شکل طبیعی و نرمال خود کار کند. تپش قلب نرمال در بدن انسان باید 70 بار در دقیقه انجام شود. اما در افراد ورزشکار این تعداد ممکن است کمتر باشد. از این جهت که قلب این افراد قوی‌تر عمل می‌کند و با یک‌بار پمپاژ، خون مورد نیاز بدن را فراهم می‌کند.
عوامل موثر در ضربان قلب نرمال
پزشکان عوامل موثر در ضربان قلب نرمال را همواره در مقالات خود بیان کرده‌اند. این موضوع که استاندارد چقدر است بستگی به عواملی دارد. مواردی شامل سن، وضعیت جسمی، خوردن دارو، نشسته و آرام یا در حال دویدن نیز می‌تواند این تعداد را متغیر کند، همچنین هیجان‌هایی مثل ترسیدن نیز آن را افزایش می‌دهد. با انجام موارد پیشنهادی زیر می‌توانید به بهبود عملکرد قلب خود کمک کنید:
- کاهش استرس: با خونسردی و کنترل استرس می‌توانید ضربان را در حالت نرمال خود نگه دارید. همچنین با انجام تنفس یوگا و زیستن در زمان حال، با مراقبه‌هایی که وجود دارد مثل مدیتیشن می‌توان استرس را تا حد بسیار زیادی کاهش داد.
- کاهش وزن: به میزانی که وزن شما بالا باشد قلب نیز باید تلاش بیشتری برای اینکه خون‌رسانی انجام دهد بکند و برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی نیز دچار چالش می‌شود. در نتیجه کاهش وزن به بهبود ضربان، کمک شایانی می‌کند.
- پرهیز از مصرف تنباکو: یکی دیگر از مواردی که باعث افزایش تپش قلب می‌شود مصرف سیگار و تنباکو است. توصیه پزشکان و متخصصان به ترک این مواد مخدر است تا ضربان را به حالت طبیعی بازگرداند.
ضربان قلب خطرناک چقدر است؟
آیا می‌دانید ضربان قلب خطرناک چند است؟ اگر تعداد ضربان بیش از 100 تپش باشد در اصطلاح تاکی کاردی و اگر کمتر از 50 بار باشد برادی کاردی گفته می‌شود.
تپش قلب زمانی که در حال ورزش هستید افزایش پیدا می‌کند و بسیار مهم است که بیش از اندازه نشود. بیماران باید هنگام تمرین برای اینکه اکسیژن و انرژی بیشتری به بدن خود بدهند باید ضربان را افزایش دهند، با وجود این ممکن است کاهش فشار را نیز در بر داشته باشد. این یعنی قسمت‌های مختلف بدن کم‌کار شده‌اند.
همچنین به ضربان در هر سنی توجه کنید. این نشانه ظرفیت کامل قلب است و معمولاً از طریق ورزش با شدت بالا به دست می‌آید. ضربان در حین ورزش باید تقریباً برابر با 220 ضربه در دقیقه منهای سن فرد باشد.
هرچه بیشتر ورزش کنید، قلب شما قوی‌تر می‌شود چراکه قلب با هر ضربان، خون بیشتری پمپاژ می‌کند پس نیازی به پمپاژ آن‌چنان قوی نخواهد داشت که ضربان شما را کاهش دهد.
انجمن قلب آمریکا حداقل 150 دقیقه در هفته فعالیت هوازی با شدت متوسط یا 75 دقیقه در هفته فعالیت شدید را برای داشتن یک تمرین سالم برای قلب توصیه می‌کند.
البته ورزش فواید دیگری نیز به همراه دارد، زیرا بدن نامناسب می‌تواند خطر مشکلاتی مانند فشار خون بالا، دیابت و افزایش وزن را افزایش دهد.
ضربان قلب نرمال در کودکان و نوزادان
تقریبا اغلب بزرگسالان مطلع‌اند که حالت طبیعی ضربان بین 60 تا 100 بار در هر دقیقه است اما در کودکان این تعداد بسیار بیشتر است این تعداد بین 43 تا 180 بار در هر دقیقه است که رفته‌رفته با رشد کودک عدد آن کمتر می‌شود.
به بیان drdr.ir ضربان قلب نرمال برای کودکانی که در حالت آرام سپری می‌کنند و هیچ فعالیتی مانند گریه، دویدن یا بازی انجام نمی‌دهند پایین است. هنگام گریه، دویدن یا بازی، تعداد آن بالاتر از حد طبیعی است. به همین ترتیب هنگام خواب ضربانش کمتر از حد طبیعی است.
نحوه اندازه‌گیری ضربان قلب کودک
با قرار دادن انگشت خود روی مچ دست، قسمت داخلی آرنج، یک طرف یا بالای ساق کودک، می‌توانید تپش قلب کودک را احساس کنید. این قسمت‌ها در واقع همان بخش‌هایی هستند که شریان از آنجا عبور می‌کند، مانند شریان گردن یا مچ دست.
قطعه شریان را پیدا کنید، تعداد ضربان در دقیقه را بشمارید. می‌توانید تعداد ضربان را در 30 ثانیه شمارش کرده در عدد 2 ضرب کنید. می‌توانید از عقربه یا ساعت دیگر خود برای حفظ زمان استفاده کنید. برای این کار می‌توانید از نرم‌افزار گوشی نیز استفاده کنید.
نکات مهم در رابطه با تپش قلب نامنظم
ضربان نامنظم به این معنی است که شما دچار حمله قلبی شده‌اید. تپش، زمانی غیرطبیعی است که به‌صورت نامنظم باشد. این امکان وجود دارد که تعداد ضربان شما چند برابر افزایش یابد یا رد شود و تپش قلب یا لرزش در آن احساس شود. اما بیشتر اوقات این وضعیت زندگی فرد را تهدید نمی‌کند.
اگر ضربان قلب طبیعی بود، فشار خون نیز طبیعی است، اگر ضربان در حالت نرمال بود، ممکن است فشار خون نرمال نباشد. ممکن است خیلی بالا یا خیلی پایین بوده و شما متوجه آن نشده باشید.
حتی اگر همه‌چیز به‌صورت طبیعی در حال فعالیت است پس فشار خون خود را بررسی کنید و از عملکرد درست آن آگاه شوید.
تپش قلب می‌تواند از علامت‌های شایع یائسگی باشد. گرگرفتگی، بی‌خوابی و تعریق شبانه از مواردی هستند که در دوران یائسگی رخ می‌دهند و ضربان تند بر این عوامل بی‌تاثیر نیست. زنان یائسه بیشتر مستعد بیماری قلبی هستند و معمولاً این دوره را با تپش قلب تجربه می‌کنند.
نکته مهم این است که این حالت را نباید در دوران یائسگی کم‌اهمیت دانست، زیرا تشخیص آریتمی غیرطبیعی آن مهم است و گاهی ممکن است این حالت، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را در این دوران افزایش دهد.
همچنین می‌توان با ارائه آموزش‌هایی به نام مانور واگ، ضربان قلب را به حالت طبیعی بازگرداند. اعمالی مانند نگه داشتن نفس برای مدت کوتاه، سرفه‌های مداوم، پاشیدن آب سرد به صورت، نیشگون گرفتن پوست بازو به حدی که باعث درد شود می‌تواند به فرد کمک کند.
با وجود این‌ها، تپش قلب در ذهن بیمار به‌ویژه کسانی که از بیماری قلبی می‌ترسند مهم است. ترس مخصوصا زمانی که بیمار مبتلا به بیماری است یا به او گفته می‌شود که احتمال بیماری وجود دارد، افزایش می‌یابد.
خطر ناشی از این ترس و آگاهی، باعث افزایش فعالیت‌های خودمختار و افزایش تعداد ضربان و تغییر ریتم آن می‌شود. تپش قلب توسط بیمار به صورت بال زدن، افتادن و پریدن توصیف می‌شود.
باید بدانید که میزان فعالیت‌های مختلف در برابر تغییرات قلبی متفاوت است. برخی از افراد شدیدترین و نامنظم‌ترین آریتمی‌ها را تجربه نمی‌کنند، در حالی که اکستراسیستول‌های گاه‌به‌گاه باعث ناراحتی شدید در برخی دیگر می‌شود.
فرد مبتلا به بیماری ارگانیک قلبی و تغییر مدت‌زمان تعداد و حجم ضربه‌ها با اختلالات ذکر شده سازگاری دارد و نسبت به افراد سالم آسیب کمتری به این اختلالات نشان می‌دهد. تاکی کاردی یا فیبریلاسیون دهلیزی به‌طور مداوم با احساس تپش همراه نیست، در حالی که تغییر می‌کند و برای مدت کوتاهی می‌تپد و باعث ناراحتی ذهنی می‌شود.
بسیاری از نگرانی‌های ما مبنی بر مشکلات قلبی و تپش آن امر طبیعی و عادی به حساب می‌آید و جای نگرانی نخواهد داشت. افراد بزرگسال ضربان 70 بار در دقیقه در روز را تجربه خواهند کرد و ورزشکاران و کسانی که فعالیت بدنی بسیار زیادی دارند، این عدد برای آن‌ها بیشتر خواهد بود. کودکان و افراد کم‌سن نیز به میزان سن خود، ضربان بیشتری در دقیقه دارند و به مرور این تعداد کمتر می‌شود.
