ارتش سوئد طی روزهای گذشته در حال تجسس برای ردیابی و یافتن یک زیردریایی بود که گفته می‌شد اخیرا در حریم دریایی و با فاصله کمی از استکهلم پایتخت این کشور دیده شده. پس از انتشار این خبر بسیاری گمانه زدند که این زیردریایی باید متعلق به روسیه باشد ولی دولت روسیه با قاطعیت این ادعاها رد کرد.
ارتش سوئد ۲۴ اکتیر به فعالیت‌های تجسسی خود برای یافتن یک شی مظنون به زیردریایی روسی در دریای اطراف استکهلم پایان داد. اما هنوز سئوالاتی در این مورد وجود دارد.
شیء زیر آبهای سوئد زیردریایی بود؟
این مساله را ممکن است هرگز ندانیم. در آغاز ارتش سوئد حتی از به کاربردن کلمه زیردریایی پرهیز می کرد و به جای آن از عبارت “یک شیء ناشناخته در زیرآب و متعلق به قدرت های بیگانه” استفاده می کرد.
با وجود مخالفت دولت روسیه با این ادعاها، در اکثر اظهار نظرهایی که تاکنون صورت گرفته است این زیردریایی را متعلق به نیروی دریایی آن کشوردانسته‌اند. نیروی دریایی روسیه علاوه بر زیردریایی های بزرگ که طول آنها بین ۶۰ تا ۷۰ متر است، زیردریایی های کوچک نیز در اختیار دارد. این طور حدس زده شده که شی شناور در اعماق حریم دریایی سوئد به احتمال زیاد یک زیردریایی کوچک بوده است. دو زیردریایی کوچک نیروی دریایی روسیه با مشخصاتی که تاکنون از این شی جمع آوری شده است انطباق دارند. یکی “پیرانیا” است که به عنوان یک زیردریایی سریع و مخصوص حرکت در عمق زیاد شناخته می شود و دیگری “تریتون” است که معمولا برای ماموریت های تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرد.
این زیردریایی کجا رویت شد؟
این موضوع بزرگترین نقطه کور ماجراست. براساس گزارشها، این شیء در آبهای جنوب مجمع الجزایر استکلهم پایتخت سوئد مشاهده شد. ارتش سوئد می گوید در این بخش از قلمرو کشور تعداد بسیار زیادی جزایر کوچک وجود دارد و تجسس برای یافتن این زیردریایی در این منطقه مثل یافتن یک سوزن در کاهدان است.
اولین تصویری که ظاهرا وجود این زیردریایی را نشان می داد، به شکل گسترده ای منتشر و مشاهده شد و ارتش برای یافتن این زیردریایی از مردم تقاضای کمک کرد. اما نیروهای مسلح سوئد با دادن اطلاعات نادرست در مورد این ماجرا، که به گفته آنها با هدف گمراه کردن قدرتهای بیگانه صورت گرفت، یافتن این زیردریایی را دشوارتر کردند.
اولین بار چه زمانی مشاهده شد؟
بخش وسیعی از اطلاعات مربوط به این ماجرا هنوز کاملا تایید نشده اما رسانه های سوئد می گویند اولین پیامهای اضطراری مرتبط با این شیء بیگانه روز ۱۶ اکتبر شنود شده و موضوع آن مکالمه بروز نقض فنی در یک زیردریایی بوده است.
یک مکالمه رادیویی به زبان روسی روز ۱۶ اکتبر استراق سمع (شنود) شده که بین نقطه ای در مجمع الجزایر استکلهم و بندر کالینینگراد، محل استقرار ناوگان بالتیک نیروی دریایی روسیه، انجام شده است.
- – در روز ۱۷ اکتبر حوالی نیمروز، یک شی ساخت انسان در آبهای حوالی خلیج کانهولمز مشاهده شده است.
- – اواخر روز ۱۷ اکتبر نیروهای مسلح سوئد اذعان کرد که چنین اتفاقی افتاده است و شناورها، هواپیماها و صدها نفر از پرسنل نیروهای مسلح در جستجو برای یافتن این شناور ناشناخته شرکت دارند.
- – روز ۱۸ اکتبر جستجوها روی خلیج کانهولمز تمرکز پیدا کرد که در یک مسیر کشتیرانی پر رفت و آمد قرار دارد و کشتی های مسافربری بین استکلهم و ریگا پایتخت لتونی از آنجا عبور می کنند.
- – روز ۱۹ اکتبر اولین عکس این زیردریایی که توسط دوربین گرفته شده منتشر شد.
- – روز ۲۰ اکتبر نیروهای مسلح سوئد اعتراف کرد که با دادن اطلاعات غلط درمورد محلی که این عکس گرفته شده قصد داشت “قدرت بیگانه” را گمراه کند.
- – روز ۲۱ اکتبر پس از تجسس های گسترده در خلیج اینگارو، نیروهای مسلح سوئد اعلام کرد که برای به کارگیری قدرت نظامی آماده است.
- – روز ۲۲ اکتبر نیروی دریایی سوئد پس از چندین شبانه روز تجسس و تلاش مستمر اعلام کرد که از تعداد کشتی های فعال در این عملیات تجسسی کاسته است ولی “ابعاد این عملیات محدود نشده است.”
سوئد چگونه زیرآب به دنبال این شی گشت؟
در این عملیات تجسسی نیروی دریایی سوئد از انواع کشتی هایی که در اختیار دارد مثل مین یاب ها، ناوهای تهاجمی پرسرعت و ناوچه هایی که ردیابی آنها دشوار است استفاده کرد. یکی از این ناوهای تهاجمی به نام “ویزبی” به انواع تجهیزات از جمله وسایل ردیابی در زیر سطح آب، یک توپ ۵۷ میلیمتری، و دو خودروی پیشرفته مین یابی در زیر آب که از راه دور کنترل می شوند مجهز است.
روز ۲۱ اکتبر روزنامه سوئدی داگنز نییتر گزارش داد که در عملیات جستجو در خلیج اینگارو از یک خودرو مین یاب زیردریایی استفاده شده.
آیا ماجراهای شبیه دوران جنگ سرد واقعا محتمل هستند؟
دولت روسیه ادعاهای مربوط به اعزام زیردریایی به قلمرو سوئد را بی اهمیت دانسته و کاملا رد کرده است. آنها حتی ادعا کردند که این شی ممکن است یک زیردریایی هلندی باشد. اما از زمان وقوع بحران و جنگ در اوکراین، ماجراهای زیادی شبیه دوران جنگ سرد تکرار شده است. نمونه هایی از این رویدادها طی چند ماه گذشته عبارتند از :
- – دولت استونی روسیه را به ربودن یکی از ماموران امنیتی آن کشور متهم کرده است.
- – دولت فنلاند گفته است که جنگنده های روسیه وارد حریم هوایی این کشور شده و نیروی دریایی روسیه در آبهای بین المللی دریای بالتیک یک کشتی تحقیقاتی فنلاندی را متوقف کرده است.
- – ناتو می گوید یک هواپیمای جاسوسی روسیه روز ۲۱ اکتبر پس از پرواز در نزدیکی حریم هوایی دانمارک و سوئد به حریم هوایی استونی وارد شده است.
کشورهای سوئد و فنلاند عضو پیمان نظامی ناتو نیستند ولی هر دو همکاریهای خود را با این سازمان تقویت کرده اند.
بنابراین اقدامات روسیه ممکن است واکنشی باشد به امضای یک معاهده نامه جدید بین دو کشور فنلاند و سوئد با سازمان ناتو که علاوه بر انجام رزمایش و آموزش های نظامی مشترک، به فنلاند و سوئد امکان می دهد در مواقع اضطراری از کمک نیروهای ناتو استفاده کنند.
پس از ماجراهای هفته اخیر بسیاری از مردم در سوئد حادثه مشابهی در سال ۱۹۸۱ را به خاطر آوردند که یک زیردریایی روسی مسلح به اژدرهای اتمی در نزدیکی یک پایگاه دریایی سوئد به گل نشست و متوقف شد.
روسیه در این مورد چه کرده است؟
روسیه در واکنش اولیه خود خیلی صریح تمام ادعاهای مطرح شده را رد کرد. وزارت دفاع آن کشور روز ۱۸ اکتبر گفت:” هیچ شرایط فوق العاده ای و قطعا هیچ شرایط اضطراری اتفاق نیافتاده که کشتی های نظامی روسیه در آن دخالت داشته باشند.”
برخی از صاحبنظران و کارشناسان در مسکو معتقدند که ماجرای جستجو برای یک شناور بیگانه بیش از آنکه به سیاست های دولت روسیه ارتباط داشته باشد ممکن است محصول ضرورت های سیاست داخلی سوئد باشد. به گفته این کارشناسان با به قدرت رسیدن دولت چپ میانه به نخست وزیری استفان لوفون، نیورهای مسلح سوئد به روشهای مختلف می کوشند اختصاص بودجه بیشتر به ارتش را توجیه کنند.
در عین حال گزارشهایی منتشر شده که نشان می دهد اخیرا کشتی های روسی در نزدیکی منطقه مشاهده زیردریایی تردد کرده اند. یک نمونه آن تردد یک نفتکش متعلق به روسیه در آبهای نزدیک به قلمرو سوئد بود. اما گارد ساحلی سوئد اعلام کرده که مسیر حرکت این نفتکش بسیار عادی بوده و غروب ۲۱ اکتبر نیز این منطقه را ترک کرده است.
اما حرکت یک کشتی روسی دیگر سئوال برانگیز بود. این کشتی که پروفسور لوگاچف نام دارد ظاهرا یک کشتی مخصوص پژوهش های علمی در بستر دریاهاست. رسانه های سوئدی گزارش دادند که این کشتی غروب روز ۲۱ اکتبر به سمت یکی از جزایر سوئدی در دریای بالتیک در حال حرکت بوده است.
واقعیت این است که این معما ممکن است هرگز حل نشود.
