امروز:25 آبان 1403

نکات مهم درباره خوابیدن از دید طب سنتی

طب سنتی ایران نه تنها برای مدت و زمان خواب بلکه برای شرایط خوابیدن، محیط آن و وضعیت بدن در زمان خواب توصیه‌هایی دارد که رعایت آن بسیار خوب است.

1) بهترین زمان خواب بر اساس دانش کرونوبیولوژی انسانی هنگام دوره تاریکی طبیعت، یعنی از ساعت 10 شب تا سحر (کمی قبل از اذان صبح) است، زیرا چند ساعت مانده به نیمه شب، سطح کورتیزول خون افت پیدا می‌کند و اگر در این ساعت به خواب بروید، صبح راحت تر و با هوشیاری و نشاط بیشتر از خواب بیدار می شوید. دیدن طلوع آفتاب به قدری نشاط آور است که به عنوان روشی برای درمان افسردگی ها مطرح شده است. بنابراین سعی کنید شب ها قبل از نیمه شب بخوابید و سحرخیز باشید تا کامروا شوید.

2) طول مدت خواب به طور متوسط بین 6 تا 10 ساعت باید باشد، که البته برای افراد مختلف بسته به سن و مزاج و فصل متفاوت است. اما خواب کمتر یا بیشتر از این حد برای اغلب افراد مضر است. اگر کسی بیش از اندازه بخوابد به مرور بعضی از اعمالش دچار ضعف و اختلال می‌شود. حافظه اش اُفت می‌کند، مزاجش سرد و بیماری‌های مفصلی و بلغمی در او زیاد می‌شود.

3) لازم است یکی – دو ساعت بعد از خوردن غذا به رختخواب بروید نه بلافاصله بعد از غذا خوردن، به خصوص اگر ریفلاکس دارید. البته خواب با شکم خالی هم توصیه نمی‌شود، زیرا موجب ضعف و لاغری می‌شود.

4) بهتر است ابتدا برای مدتی به پهلوی راست و سپس به پهلوی چپ بخوابید، سپس دوباره به پهلوی راست برگردید. یادتان باشد خوابیدن به شکم اگر چه به هضم کمک می‌کند اما به علت عوارض دیگر، توصیه نمی‌شود، بهترین وضعیت خوابیدن، خواب به پهلوی راست و چپ به طور متناوب است. به پُشت خوابیدن هم اگر چه برای انبیا و اولیا توصیه شده است اما برای افراد عادی مضر است و می‌تواند موجب ایجاد خلط پشت حلق و درد در کمر شود.

5) در آفتاب و زیر نور مهتاب یا چراغ نخوابید. این کار نه تنها موجب سردرد است بلکه تحقیقات تازه نشان داده، خوابیدن زیر نور چراغ می تواند باعث اختلال هورمونی و چاق شدن خانم‌ها شود.

6) تا جایی که می‌توانید از خوابیدن در روز خودداری کنید، به خصوص خواب نزدیک غروب و بین الطلوعین، زیرا در این ساعات هورمون‌های استرس زیاد می‌شوند. متخصصان طب سنتی معتقدند خواب روز برای بیماران مفصلی با سوء مزاج سرد و تر موجب شدت بیماری، افزایش وزن و احساس کسالت می‌شود.

7) محل خواب باید تمیز و نرم باشد؛ بوی بدی نداشته باشد؛ جای ترسناکی نباشد و امن باشد؛ عاری از حیوانات موذی باشد؛ محل خواب هر شخص باید بر حسب مزاج وی، دمای مناسبی داشته باشد؛ فرش یا تخت و لباس خواب باید بر حسب مزاج شخص و فصل تنظیم شود؛ مثلاً، در گرما و گرم مزاجان از کتان و در سرما و افراد سرد مزاج از پنبه و حریر حلاجی شده باشد. خواب بر زمین سرد و نمناک مناسب نیست و موجب بی‌حسی بدن، سستی و درد کمر می‌شود.
8) اتاق خواب باید دارای تهویۀ مناسب و رطوبت کافی باشد؛ خشکی بیش از حد هوای اتاق مانع خواب مناسب می‌شود.

9) بهتر است رختخواب فقط محل خواب و استراحت باشد بنابراین از مطالعه یا غذا خوردن در آن پرهیز کنید.

10) به گفته متخصصان دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در هنگام خواب حتماً از روانداز استفاده کنید؛ زیرا نیاز به پوشش در هنگام خواب در هر فصلی که باشد، زیادتر از هنگام بیداری است.

سخت بر این اعتقادم که امپراطوری بعدی جهان را گوگل بنا خواهد نهاد و من علاقه‌مندم تاریخ شکل گرفتن این امپراطوری را مکتوب کنم.