آشنایی با استاندارد پورت های موازی

با اینکه اخیرا استفاده از پورت های USB رایج شده است ولی همچنان استفاده از پورت موازی به خصوص برای اتصال چاپگر به کامپیوتر بسیار متداول است .

از پورتهای موازی می توان برای اتصال تجهیزات جانبی زیر استفاده کرد:

● چاپگر
● اسکنر
● هارد درایوهای خارجی
● کارت های شبکه
● درایوهای Removable
● CD burners
● Tape

 پورت های موازی

پورت موازی ، توسط شرکت IBM و بمنظور اتصال یک چاپگر به کامپیوتر طراحی گردید. زمانیکه شرکت IBM در اندیشه طراحی و ارائه کامپیوترهای شخصی بود، ضرورت استفاده از چاپگرهای شرکت ” سنترونیکس” نیز احساس گردید. شرکت IBM تصمیم نداشت که از همان پورتی که توسط چاپگرهای سنترونیک استفاده می گردید، در طراحی خود استفاده نماید.

مهندسین شرکت IBM از یک کانکتور 25 پین (DB 25) بهمراه یک کانکتور 36 پین برای ایجاد یک کابل خاص بمنظور اتصال چاپگر به کامپیوتر استفاده کردند. سایر تولید کنندگان چاپگر نیز در ادامه از استاندارد سنترونیک تبعیت و به مرور زمان استاندارد فوق در سطح جهان مطرح و مورد استفاده قرار گرفت .

زمانیکه کامپیوترهای شخصی اطلاعاتی را برای چاپگر و یا هر وسیله دیگری که به پورت موازی متصل است، ارسال می نمایند ، در هر لحظه هشت بیت ارسال خواهد شد. هشت بیت فوق بصورت موازی برای دستگاه ارسال خواهند شد. پورت موازی استاندارد، قادر به ارسال 50 تا 100 کیلوبایت اطلاعات در هر ثانیه است .

نحوه عملکرد چاپگر

پین یک، حامل سیگنال Strobe بوده و دارای ولتاژی بین 2/8 و پنج است . زمانیکه کامپیوتر اطلاعاتی ( یک بایت داده ) ارسال می دارد ولتاژ به نیم ولت افت پیدا خواهد کرد. افت ولتاژ فوق به چاپگر اعلام می نماید که داده هائی ارسال شده است .

پین 2 تا 9 حامل داده هستند .بمنظور مشخص نمودن اینکه یک بیت دارای مقدار یک است ولتاژ پنج از طریق پین مربوطه ارسال (شارژ) خواهد شد.بر روی پینی که شامل مقدار داده صفر است ولتاژی قرار نخواهد گرفت .

پین 10، اطلاعات لازم در خصوص نحوه عملکرد چاپگر را برای کامپیوتر، ارسال می نماید . نحوه پیاده سازی پین فوق نظیر پین “یک” است. زمانیکه ولتاژ موجود بر روی پین فوق به نیم ولت تنزل پیدا نماید، کامپیوتر اطلاعات لازم در خحصوص فرآیند چاپ را از چاپگر اخذ خواهد کرد.( کامپیوتر به این اطمینان خواهد رسید که چاپگر اطلاعات را دریافت نموده است).

در صورتیکه چاپگر مشغول باشد، پین شماره 11 شارژ می گردد. زمانیکه ولتاژ نیم ولت بر روی پین فوق قرار بگیرد به کامپیوتر اغلام خواهد شد که چاپگر آماده دریافت اطلاعات است .

در صورتیکه چاپگر دارای کاغذ نباشد ، از طریق پین شماره 12 به کامپیوتر آگاهی لازم داده خواهد شد.

زمانیکه بر روی پین شماره 13 شارژی وجود داشته باشد، آماده بودن چاپگر به کامپیوتر اعلام می گردد.

کامپیوتر از طریق پین شماره 14 و با استفاده از یک ولتاژ پنچ ولت سیگنال Auto Feed را برای چاپگر ارسال می دارد.

در صورتیکه چاپگر دارای مشکلی باشد ولتاژ پین شماره 15 به نیم ولت کاهش و کامپیوتر از بروز اشکال در چاپگر آگاهی پیدا می نماید.

زمانیکه یک کار آماده چاپ باشد، کامپیوتر از پین شماره 16 برای مقداردهی اولیه چاپگر ( کاهش ولتاژ) استفاده می نماید.

کامپیوتر از پین شماره 17 برای Offline نمودن از راه دور چاپگر استفاده می نماید، بدین منظور برای چاپگر یک شارژ ارسال خواهد شد.

پین های شماره 18 تا 25 Ground بوده و از آنها بعنوان یک سیگنال مرجع برای شارژ های پایین تر از نیم ولت استفاده می گردد.

● SPP/EPP/ECP

در چاپگرهای اولیه پورت موازی بصورت یکطرفه بود. در این حالت داده ها صرفا” در یک جهت قادر به حرکت برای هر یک از پین ها بوند. همزمان با معرفی کامپیوترهای 2 PS/ توسط شرکت IBM ، یک نوع جدید از پورت های موازی دو طرفه طراحی گردید. این طراحی با نام Standard Parallel Port)SPP) مطرح و بسرعت جایگزین استاندارد اولیه گردید. ارتباط دو طرفه باعث گردید که هر یک از دستگاهها قادر به ارسال و دریافت اطلاعات باشند. دستگاههای زیادی از پین های دو الی نه ، برای داده استفاده می کردند. استفاده از هشت پین باعث می شد که روش ارسال اطلاعات بصورت half duplex باشد . در این حالت اطلاعات در هر لحظه در یک جهت حرکت می کردند.به منظور ارسال و دریافت اطلاعات ( دو طرفه ) از پین های شماره هیجده تا بیست و پنج برای دریافت اطلاعات استفاده گردید پین های فوق در ابتدا برای Ground در نظر گرفته شده بودند. بدین ترتیب امکان ارتباطلات دو طرفه در هر لحظه فراهم می گردد (Full duplex) .

استاندارد Enhanced Parallel port)EPP) در سال 1991 توسط شرکت های Intel, Xircom و Zenith مطرح گردید. مزیت مهم استاندارد فوق، حجم بالای اطلاعات ارسالی است. ( پانصد کیلو بایت تا دو مگابایت در هر ثانیه) . هدف عمده استاندارد فوق ، امکان اتصال دستگاههائی غیر از چاپگر به پورت موازی است. رسانه های ذخیره سازی که نیازمند دارا بودن نرخ انتقال اطلاعات بالائی می باشند نمونه ای از این نوع دستگاه ها می باشد.

بعد از معرفی استاندارد EPP شرکت های Microsoft و Hewlett Packard در سال 1992 مشخصه جدیدی با نام Extended Capabilities port )ECP) را معرفی نمودند. هدف عمده مشخصه فوق بهبود عملکرد و سرعت چاپگرها است. و سرانجام یک سال بعد استاندارد IEEE 1284 توسط سازمان IEEE معرفی شد که مشخصات کار با هر دو نوع EPP و ECP را دارا بود.

در حال حاضر معمولا کامپیوترهای IBM از استاندارد ECP جهت پورت موازی یا LPT استفاده می کنند. (جهت اطلاع از این مسئله در سیستم عامل ویندوز در Device Manager شاخه ی Ports را بررسی کنید).

نکات مهم

1) پورت موازی از امکان Hot Swapping یا تعویض در حین کار پشتیبانی نمی کند. بنابراین باید در زمانی که سیستم عامل بوت نشده و یا در زمان خاموش بودن آن باید تجهیزات را به این پورت متصل یا جدا کنید.

2) ولتاژهای ورودی نباید از 5 ولت بیشتر شوند و یا از صفر کمتر

3) پورت موازی در مقابل جریان بیش از حد محافظت نشده بنابراین مراقب اتصال کوتاه باشید و برای بارهای بزرگ از بافر استفاده کنید.