در مطالب گذشته در مورد مودم ها صحبت کردیم و کمی از تنظیمات روتر را به شما گفتیم و همچنین ترفندی برای بالا بردن کیفیت روتر اما در این مطلب قصد داریم نکاتی تکمیلی در مورد روترها را به شما بگوییم. با ما باشید.
با‌سیم بهتر از بی‌سیم
هیچ شکی نیست که قابلیت شبکه و اتصال بی‌سیم یکی از بهترین امکاناتی است که در دنیای امروز ما وجود دارد. اگر قابلیت اتصال بی‌سیم نبود، باید به لپ‌تاپ یا حتی گوشی خود یک کابل وصل می‌کردیم تا بتوانیم به شبکه یا اینترنت متصل شویم. تصور چنین چیزی واقعا سخت و دردناک است. در حقیقت مثل یک زندانی می‌شدیم که به دیوار زنجیر شده است.
اما به هر حال این قابلیت هم محدودیت‌هایی دارد. مثلا اگر بین منبع امواج و شما موانعی باشد، کیفیت و سرعت افت میکند. تصور نمی‌کنم نیازی به گفتن تاثیرات منفی امواج دیگر و نویزها باشد. بنابراین این را بپذیرید که در هر جا می‌توانید از شبکه به صورت کابلی استفاده کنید.
به عنوان مثال اگر روتر خود را در جایی قرار داده‌اید که می‌توانید رایانه رومیزی خود را از طریق کابل به آن متصل کنید، حتما این کار را انجام دهید، یا اگر در خانه یا شرکت‌تان می‌توانید کابل بکشید و شبکه کابلی تشکیل بدهید باز هم توصیه می‌شود این کار را انجام دهید، به خصوص اگر سرعت برایتان اهمیت زیادی دارد. شاید باورتان نشود اما گیمرهای فوق حرفه‌ای که بازی آنلاین انجام می‌دهند، برای تاخیرهای زمانی چند دهم ثانیه خانه‌های خود را جابه‌جا می‌کنند.
وقتی که از شبکه بی‌سیم استفاده می‌کنید، بنا بر استاندارد بی‌سیم مورد استفاده و میزان فاصله تا منبع امواج، سرعت شما متغیر خواهد بود؛ مثلا ۵۴ مگابیت بر ثانیه. اما وقتی با کابل متصل شوید سرعت‌های ۱۰، ۱۰۰ و حتی ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه را تجربه خواهید کرد. البته این سرعت هم بستگی به نوع کارت شبکه شما، انواع کابل‌ها، روترها و… دارد که کمی از این اعداد ذکرشده پایین‌تر هستند اما باز هم سرعتی به مراتب بهتر از سرعت بی‌سیم در اختیارتان می‌گذارد.
بهترین کانال بی‌سیم کدام است
اگر شبکه‌های بی‌سیم زیادی در اطراف شبکه وجود دارد، این احتمال وجود دارد که سرعت شبکه بی‌سیم شما افت داشته باشد که دلیل بسیار ساده‌ای دارد؛ روترهای بی‌سیمی که در محدوده شما قرار دارند، اکثرا یا حتی همه آنها از یک کانال بی‌سیم (Wireless Channel) استفاده می‌کنند و روی کارکرد یکدیگر تاثیر منفی می‌گذارند. کانال پیش‌فرض اکثر روترها ۶ یا ۱۱ است.
پهنای کانال استاندارد ۲۰ مگاهرتز و به استاندارد ۶ معروف بوده که فرکانس کاری آن ۲.۴۳۷ گیگاهرتز است. به احتمال خیلی زیاد روتر شما هم‌اکنون از این کانال استفاده میکند. تا اینجا از دید یک کاربر معمولی به کانال ارتباطی نگاه کردیم ولی این موضوع در ذهن مدیران حرفه‌ای شبکه‌های رایانه‌ای موضوع مهمی محسوب می‌شود زیرا از یک طرف باید توان (throughput) شبکه بی‌سیم را بالا ببرند و از طرف دیگر مصرف برق را کاهش دهند. این دو موضوع در مقابل یکدیگر قرار دارند و رسیدن به یک مقدار ایده‌آل کاری نسبتا دشوار خواهد بود. راه‌های مختلفی ارائه شده است که راه حلی به نام SampleWidth توانسته توان را نسبت به پهنای کانال پیش‌فرض تا ۶۰ درصد بهینه‌سازی کند. این کار هم با تنظیم متغیرهای مختلفی از جمله کانال شبکه بی‌سیم ممکن می‌شود.
به سراغ کانال بی‌سیم برای کاربری‌های خانگی برمی‌گردیم. برای این کار باید ببینید در ناحیه شما کدام کانال بدون تداخل وجود دارد که وارد آن کانال شوید. WiFi Stumbler یک ابزار آنلاین و رایگان است که اطراف شما را اسکن میکند و لیست کانال‌های بدون تداخل را به شما نشان می‌دهد. برای استفاده از این ابزار باید Java را در سیستم و مرورگر خود نصب داشته باشید.
وقتی اسکن تمام شد، لیست کاملی از تمام عناصر اطراف با جزییات نشان داده می‌شود. با یک نگاه ساده خواهید دید که کدام عنصر از کدام کانال استفاده میکند. در حالت پیش‌فرض بهترین گزینه این است که وارد کانالی شوید که کمترین کاربر در آن قرار داشته باشد ولی مثلا اگر همه کا‌نال‌ها مورد استفاده باشد، همسایه دیوار به دیوارتان از کانال یک و همسایگان دورترتان از کانال ۴ استفاده می‌کنند، در اینجا بهترین حالت این است که وارد کانال ۴ شوید. زیرا هدف ما بروز کمترین تداخل بین شبکه‌ای است. طبیعتا شبکه‌هایی که از هم دور هستند کمترین تداخل را خواهند داشت.
توان مناسب
روتر از طریق قدرت یا توان (Power) خاصی سیگنال‌ها را ارسال میکند که به آن توان انتقال (Transmit Power) می‌گویند. به صورت تئوری هر چه توان بیشتری وجود داشته باشد، سیگنال‌ها با قدرت بیشتری ارسال می‌شوند اما واقعیت کمی متفاوت است. وقتی توان از حدی بگذرد، اتفاقات ناگواری رخ می‌دهد. در حالت پیش‌فرض روتر با توان ۲۸ میلی‌وات سیگنال‌ها را انتقال می‌دهد اما می‌توانید آن را تغییر داده و روی عددی بگذارید تا کارایی افزایش یابد. این عدد جادویی ۷۰ است. اگر توان دستگاه روتر را روی ۷۰ میلی‌وات (۷۰mW) قرار دهید، هم کارایی افزایش می‌یابد، هم اتفاقی رخ نمی‌‌دهد.
توان روترها از یک تا ۲۵۱ میلی‌وات قابل تغییر و تنظیم است اما اگر توان را روی ۲۵۰ میلی‌وات بگذارید، روتر حرارت بیش از حدی تولید میکند و به احتمال زیاد روتر خراب می‌شود یا به طور کامل می‌سوزد. ناگفته نماند که فرم‌ویر (Firmware) بیشتر روترها یا اجازه تغییر مقدار توان انتقال را نمی‌دهند یا مقدار آن به صورت متغیر زبانی است؛ کم (Low)، معمولی (Normal) و زیاد (High). اما اگر روتر شما فرم‌ویر خاصی مانند Tomato یا DD-WRT دارد این قابلیت برای شما وجود خواهد شد.
بهترین مکان را انتخاب کنید
مکان بد، وجود اشیای فلزی و… همگی باعث افت سیگنال شبکه بی‌سیم می‌شوند. به همین منظور انتخاب جای مناسب برای روتر یا هر منبع سیگنالی اهمیت خاصی دارد. اولا بهتر است روتر در ارتفاع خاصی قرار بگیرد، یعنی آن را روی زمین قرار ندهید. هر چه بالاتر باشد بهتر است. اصولا سیگنال‌های روتر به صورت طولی و عمقی به سمت پایین منتشر می‌شوند. اگر روتر را در جایی قرار دهید که کمترین زاویه در مسیر سیگنال‌ها باشد، کیفیت بالاتری را خواهید داشت. منظور از زاویه گوشه و کنار دیوار یا مکان‌هایی شبیه به آن است. اگر در خانه یا محل کار خود قرار است چند ابزار و سیستم مختلف به شبکه متصل شود و هر کدام در قسمتی از خانه جای گرفته‌اند، بهترین مکان روتر در وسط خانه است؛ جایی که در اطراف آن فضای بسته یا دیوار ضخیم نباشد تا امواج از طریق دیوارهای باریک، درها و پنجره‌ها به راحتی در کل خانه یا اداره منتشر شوند. اگر روتر را در یک گوشه قرار دهید، ممکن است امواج به طرف دیگر خانه نرسند یا با افت شدید همراه باشند. این موضوع در خانه‌ها یا اداراتی که چند طبقه هستند، اهمیت بیشتری پیدا میکند زیرا علاوه بر انتشار افقی سیگنال، انتشار عمودی آن را نیز باید در نظر گرفت.
روتر را در کنار دیوارهای ضخیم، وسایل فلزی، تنگ ماهی، آینه و چیزهایی از این دست قرار ندهید، روتر یا دیگر وسایل متصل به شبکه بی‌سیم را در کنار وسایلی که ممکن است باعث اختلال در امواج شوند، قرار ندهید؛ ابزارهایی مانند تلفن‌های بی‌سیم، مایکروویو، ابزارهای بلوتوثی، لامپ‌های هالوژنی و فلورسنت، دستگاه‌های کنترل نوزاد‌ها، قسمت‌هایی که برق اتصالی دارند و اتصال درست در آنها ایجاد نشده است و به طور کلی ابزارهایی که موج تولید می‌کنند. باید بدانید که مایکروویو‌ها امواج خود را در فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز تولید می‌کنند، یعنی دقیقا همان فرکانسی که شبکه در آن فعالیت میکند. عمده تلفن‌های بی‌سیم در بازه ۲.۴ تا ۵ گیگاهرتز کار می‌کنند. البته فرکانس کاری تلفن‌های خیلی قدیمی معمولا روی ۹۰۰ مگاهرتز و تلفن‌های خیلی جدید بالای پنج گیگاهرتز است اما به طور کل بهترین کار این است که روتر خود را تا جای ممکن از مایکروویو و تلفن‌های بی‌سیم دور نگه دارید. همان‌طور که در تصویر می‌بینید اگر آینه یا وسیله فلزی در مسیر امواج قرار بگیرد، امواج تقریبا از آن قسمت عبور نمی‌کنند که به فضای بدون سیگنال پشت آنها نقطه کور (Dead Spot) گفته می‌شود.
زاویه آنتن
معمولا به خاطر وجود دیوارها و وسایل مختلف و در نتیجه بازتاب، سیگنال‌ها همه محیط را طی می‌کنند ولی اصولا امواج یک خط انتشار خاص دارند. بر اساس خط انتشار امواج و نیاز خود زاویه آنتن روتر را تغییر دهید. مثلا اگر می‌خواهید امواج بیشتر به صورت افقی سیر کنند، زاویه ۹۰ درجه بهترین حالت است اما اگر می‌خواهید امواج بین چند طبقه انتقال پیدا کنند، زاویه آنتن را باید کمی تغییر دهید.
با‌سیم را به بی‌سیم تبدیل کنید
تصور کنید اکنون با دوست‌تان به یک هتل رفته‌اید. در سرتاسر این هتل امکان اتصال بی‌سیم به شبکه آنجا وجود دارد. در اتاق شما نیز فقط یک جک کابل شبکه وجود دارد که از طریق آن هم می‌توانید به شبکه هتل و اینترنت متصل شوید. همان‌طور که قبل‌تر اشاره کردیم، سرعت شبکه با‌سیم به مراتب بالاتر از شبکه بی‌سیم است، به همین منظور به جای اینکه در این موقعیت یک لپ‌تاپ را به شبکه کابلی و لپ‌تاپ دیگر را به شبکه بی‌سیم متصل کنید، می‌توانید یکی از لپ‌تاپ‌ها را از طریق همان کابل به شبکه سیمی متصل کنید و اینترنت آن را از طریق وایرلس لپ‌تاپ با لپ‌تاپ دیگر به اشتراک بگذارید. با این کار سرعت بالاتر خواهد رفت.
