لپ تاپ ،نت بوک،نوت بوک و…اصطلاحاتی که شاید همه را شنیده باشید ولی دقیقاً معنی هر یک را ندانید. در گذشته این همه اصطلاح وجود نداشت، تنها دو نوع کامپیوتر وجود داشت، دسکتاپ و لپ‌تاپ. اما حالا ۵ انتخاب وجود دارد. تفاوت این اصطلاحات و محصولات را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم.
اول از نظر اندازه، این محصولات از کوچک به بزرگ به ترتیب زیر مرتب می‌شوند:
- Palmtop
- Netbook
- Ultrabook
- Notebook
- Laptop
در واقع ترتیب فوق، نشان‌دهنده‌ی قابلیت حمل دستگاه است. مثلاً ممکن است یک اولترابوک با صفحه نمایش بزرگ داشته باشیم و در عین حال نسبت به نوت‌بوک‌ها سبک‌تر و باریک‌تر باشد.پس دقیق‌تر این است که بگوئیم ترتیب فوق قابلیت حمل را نشان می‌دهد نه اندازه را. نکته‌ی دیگر ویژگی مشترک تمام این وسیله‌هاست، همگی دارای صفحه نمایشی هستند که روی درب وسیله تعبیه شده و شبیه صدف باز می‌شود. تبلت‌ها و گوشی‌ها به این شکل نیستند و صحبتی در مورد این دسته از وسایل الکترونیکی نمی‌کنیم.
Palmtop
بیشتر پالم‌تاپ‌ها از یک نسخه‌ی خاص و سبک ویندوز به نام Windows CE استفاده می‌کنند. البته مدل‌های جدیدتری هم هست که توانایی اجرای ویندوز XP را هم دارد. با پیشرفت چسمگیر گوشی‌های هوشمند، پالم‌تاپ‌ها تدریجاً از رده خارج شده و احتمالاً در بازار نمی‌توانید هیچ مدلی پیدا کنید!
تصویر HP-760LX یکی از همین دستگاه‌ها با صفحه نمایش ۶ الی ۷ اینچ را در شکل زیر ببینید:
Netbook
نِت‌بوک‌ها از نظر اندازه بین ۹ تا ۱۰ اینچ قطر دارند (قطر صفحه نمایش)، قبل از عرضه‌ی iPad نت‌بوک‌ها طرفداران زیادی داشتند. یک کامپیوتر نسبتاً کامل و کوچک با صفحه کلید فیزیکی (و نه لمسی)، سیستم عامل هم ویندوز معمولی بود و لذا استفاده از تمام نرم‌افزارهای معمول، امکان‌پذیر بود.
در سال‌های اخیر محبوبیت نت‌بوک‌ها هم کاهش پیدا کرده ولی هنوز هم می‌توان با ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار بودجه، یک نت‌بوک تهیه کرد. برای کارهای سبک روزمره می‌توان به راحتی از نت‌بوک‌ها استفاده کرد اما نرم‌افزارها و کاربردها سنگین مثل ویرایش عکس با Phoetoshop یا ویرایش فیلم بسیار مشکل است. در شکل زیر Asus EEE-pc یکی از همین دستگاه‌ها را مشاهده می‌کنید:
Ultrabook
این دسته‌ی جدید در حقیقت نوت‌بوک‌هایی بسیار باریک و سبک هستند که وزنشان معمولاً کمتر از ۱٫۵ کیلوگرم می‌باشد. این واژه برای مقابله با محصول اپل یعنی Macbook Air که یک اولترابوک واقعی بود، ابداع شد. اندازه‌ی صفحه نمایش بین ۱۱ تا ۱۵ اینچ است که از برخی نوت‌بوک‌های معمولی هم بزرگ‌تر است. بیشتر دستگاه‌ها مجهز به درایو حالت جامد یا SSD هستند، SSD علاوه بر داشتن سرعت بسیار بالا، کم سروصدا، سبک و باریک است. البته قیمت SSD نسبت به HDD بسیار بالاست و به همین علت است که در بسیاری از اولترابوک‌ها، حجم فضای ذخیره‌سازی پایین است، مثلاً ۱۲۸ گیگابایت! معمولاً درایو نوری DVD هم در اولترابوک‌ها دیده نمی‌شود. لذا اگر می‌خواهید فیلم‌های DVD خود را پخش کنید، سراغ لپ‌تاپ‌ها بروید.
اولترابوک‌ها برای کاربردهای سبک و نیز بازی‌های سبک مناسب هستند اما در مورد بازی‌های سنگین به مشکل بر می‌خورند. قیمت اولترابوک‌ها بین ۷۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار است.
در شکل زیر Macbook Air یا ایده‌ی اصلی اولترابوک‌ها را مشاهده می‌کنید.
Notebook و Laptop
لپ‌تاپ با این هدف طراحی شده که جایگزین دسکتاپ باشد. آن‌قدر سبک است که روی پایتان بگذارید و از آن استفاده کنید. نوت‌بوک کمی سبک‌تر طراحی شده و می‌توانید آن را به راحتی جابجا کنید. امروزه تفاوت خاصی بین این دو اصطلاح وجود ندارد. سازندگان هر دو واژه را به صورت جایگزین هم، به کار می‌برند، البته کاربرد واژه‌ی لپ‌تاپ کمتر شده است.
نوت‌بوک را نمی‌توان مثل ۴ دسته‌ی فوق با مشخصاتی خاص متمایز کرد. در واقع هر چیزی که در ۴ دسته‌ی فوق قرار نگیرد، یک نوت‌بوک به حساب می‌آید!
محدوده‌ی قیمت هم همین‌طور است، نوت‌بوک‌هایی داریم که قیمتی در حد ۴۰۰۰ دلار به بالا دارند! اندازه‌ی صفحه نمایش بین ۱۲ تا ۱۸ اینچ است و قطر ۱۵ اینچ یک مقدار معمول و متوسط می‌باشد. می‌توانید نوت‌بوکی تهیه کنید که کارت گرافیک قدرتمندی برای اجرای بازی‌های ۳ بعدی داشته باشد، پردازنده‌های قدرتمند برای نوت‌بوک‌ها هم تولید می‌شود. البته این موضوع در مورد تمام مدل‌ها صادق نیست.
نوت‌بوک‌ها معمولاً مجهز به درایو نوری DVD هستند و فضای ذخیره‌سازی زیادی دارند. در شکل زیر یکی از نوت‌بوک‌های قدرتمند Alienware را مشاهده می‌کنید:
