در سال هاى آخر دهه ی هشتاد میلادی اولین دوربین هاى ساده دیجیتال به بازار آمد. با این دوربین ها توانستیم به جاى اسکن کردن عکس هاى چاپ شده و انتقال آنها به کامپیوتر، عکس هاى دیجیتال تولید کنیم که مستقیماً قابل انتقال به کامپیوتر هستند.
امروز این دوربین ها با ساخت و تکنیک بسیار پیشرفته تر تولید مى شوند و انواع آنها چنان متعدد است که انتخاب یکى از آن میان احتیاج به مطالعه و اطلاعات کافى دارد. اما حتی ساده ترین این دوربین ها از امکانات کافى براى تولید یک عکس دیجیتال که بر روى یک سایت اینترنتى منتشر شود برخوردار است.
براى اینکه بدانیم کدام دوربین دیجیتال براى کار عکاسى ما مناسب است لازم است ابتدا با اصول عکاسى دیجیتال آشنا شویم.
تفاوت اصلى عکاسى دیجیتال و عکاسى آنالوگ در این است که در دوربین آنالوگ نورى که وارد دریچه ی عدسى دوربین مى شود، در اثر فعل و انفعالات شیمیائى، تصویرى شبیه به واقعیت جهان خارج را بر روى قسمتى از فیلم که در دوربین جاسازى شده و پشت عدسى قرار گرفته ایجاد مى کند.
در دوربین هاى دیجیتال جاى فیلم را صفحه ی کوچک مربع یا مستطیلى گرفته که به آن CCD مى گویند که از حروف اول کلمات Charge-Coupled Device تشکیل شده است. کاربرد این صفحه ی کوچک این است که نورى را که وارد دریچه ی عدسى مى شود و آنالوگ است به پیکسل تبدیل مى کند.
بعد از گرفتن عکس با دوربین دیجیتال، این پیکسل ها را، چون به زبان کامپیوتر هستند، مى توانیم مستقیماً به کامپیوتر منتقل کنیم. حاصل این عملیات عکس هائی است که ما در کامپیوترهایمان انبار کرده ایم.
صفحه ی سى سى دى (عکس زیر) که در اواخر دهه ی شصت در آمریکا اختراع شد و جاى فیلم را در دوربین هاى عکاسى و فیلمبردارى گرفت، تغییر عمده اى در صنعت و هنر عکاسى به وجود آورد.
عکس هائى که با دوربین دیجیتال گرفته مى شوند، به دلیل تفاوت ساختمان دوربین و نحوه ی ثبت تصویر آن با عکس هاى دوربین های آنالوگ متفاوت هستند. این تفاوت به این معنى نیست که عکس هاى بهتر یا کم ارزش ترى هستند، تنها متفاوتند.
به دلیل تفاوتى که در عملکرد دوربین هاى دیجیتال نسبت به آنالوگ وجود دارد و قابلیت انتقال عکس ها به کامپیوتر و حک و اصلاحاتى که متعاقباً مى شود انجام داد، لازم است به اصول کار با عکاسى دیجیتال توجه کنیم.
پیکسل: سنگ بناى عکس دیجیتال
معنای تحت الفظی pixel
صفحه ی حساس سى سى دى در دوربین دیجیتال نور را به پیکسل تبدیل مى کند. کلمه ی پیکسل در انگلیسى از ترکیب دو کلمه ی Picture و Element تشکیل شده که به معناى عنصر تشکیل دهنده ی عکس است. اگر بخش کوچکى از یک عکس دیجیتال را بزرگ کنید، مى بینید که از مربع هاى متعددى تشکیل شده که کنار هم چیده شده اند.
هر پیکسل را، هر چند که مربع است، مى توان به آجرى تشبیه کرد که در کنار آجرهاى دیگر قرار مى گیرد و ساختمان عکس را بنا مى کند.
تعداد و اندازه ی پیکسل هاى یک عکس بستگى به کیفیت عکس دارد که در انگلیسى به آن رزولوشن (Resolution) مى گویند. رزولوشن یک عکس تعیین کننده ی این است که چه تعداد پیکسل در هر بخش یک عکس وجود داشته باشد. هر چه رزولوشن یک عکس بالا تر باشد، تعداد پیکسل هاى آن بیشتر خواهد بود.
PPI
رزولوشن یک عکس را با حروف پى پى آى (PPI) مشخص مى کنند که مخفف کلمات Pixel Per Inch است، یعنى تعداد پیکسلى که در هر اینچ عکس وجود دارد (هر اینچ برابر دو سانتیمتر و پنجاه و چهار صدم میلیمتر است).
مهم است توجه داشته باشیم که براى محاسبه ی تعداد پیکسل هاى حاضر در یک عکس لازم است ابتدا تعداد پیکسل هاى هر اینچ مربع آن را محاسبه کنیم.
به عنوان مثال اگر رزولوشن عکس ما 72 پى پى آى باشد، منظور این است که این تعداد پیکسل هم در امتداد عرض هر اینچ مربع وجود دارد هم در ارتفاع آن. بنابراین، براى محاسبه کل تعداد پیکسل ها در یک اینچ مربع باید 72 را در 72 ضرب کرد که حاصلش 5184 مى شود.
رزولوشن از مباحث مهم در عکاسى دیجیتال است و خیلى ها در مورد معنى یا نقش آن اشتباه مى کنند. یکى از این اشتباهات ناشى از این تغییر است که در گذشته به پى پى آى به اشتباه دى پى آى گفته مى شد که مخفف کلمات Dot Per Inch است یعنى تعداد نقطه اى که در هر اینچ وجود دارد. اما در عکاسى دیجیتال ما با پیکسل سروکار داریم نه نقطه. پس هر کجا به دى پى آى برخوردید بدانید منظور پى پى آى یعنى تعداد پیکسل در اینچ است.
براى تعیین اینکه در عکس ما چه تعداد پیکسل وجود داشته باشد یا پى پى آى آن چه باشد، لازم است بدانیم با عکسى که مى گیریم چه مى خواهیم بکنیم. اگر مطمئن هستیم عکس هاى ما تنها روى صفحه ی کامپیوتر دیده خواهند شد و قصد بزرگ کردن بخشى از عکس، چاپ آنها را روى کاغذ، یا ارائه شان را در اندازه ی بزرگ نداریم، 72 پى پى آى رزولوشن براى عکس ما کافیست. در غیر این صورت، به حداقل 150 پى پى آى در عکس احتیاج داریم.
کیفیت صفحه ی کامپیوترهاى موجود بیشتر از 72 پى پى اى نیست. کامپیوترهاى جدیدتر رزولوشن صفحه شان تا 96 پى پى آى هم بالا رفته اما بالاتر از این نیست. به همین دلیل اگر عکس ما رزولوشن بالاتر داشته باشد بى فایده است و تنها بزرگتر از معمول دیده خواهد شد. از سوى دیگر، ماشین هاى چاپ دیجیتال، براى چاپ یک عکس با کیفیت بالا به حداقل 150 پى پى آى اطلاعات احتیاج دارند.
مهم است به خاطر بسپاریم که تعداد پیکسل هاى یک عکس در یک اینچ، یا رزولوشن آنرا، موقع گرفتن عکس تعیین مى کنیم. این رزولوشن اگر بالا باشد، مى توان آن را با استفاده از نرم افزارهای عکاسى، مثل فتوشاپ، پائین آورد. اما در صورتى که عکس را با رزولوشن پائین گرفته باشید، بعد از گرفتن نمى شود کیفیت آنرا بالا برد.
به همین دلیل است که توصیه مى شود برنامه ی دوربین را روى بالاترین کیفیت ممکن و بزرگترین اندازه ممکن تنظیم کنید. این کار با وجود اینکه به حجم فایل عکس هاى شما اضافه می کند نتیجه بهتری را در اختیار قرار می دهد.
