در دو آموزش گدشته شما را اجزای مختلف شبکه و قسمت های روتر آشنا کردیم، در این آموزش سعی داریم شما را با چند قالبیت روتر آشنا کنیم و همچنین در انتها یک ترفند ساده برای بالا بردن بازده روتر را به شما آمورش دهیم. با ما باشید.
NAT و QoS و Port Forwarding
از قابلیت‌های مهم و جالب روترها همین دو امکان NAT و QoS است. NAT مخفف عبارت Network AddressTranslation است و در واقع کارکردی بسیار نزدیک به انتقال پورت (Port Forwarding) دارد. داخل تنظیمات نیز اغلب این دو را کنار هم پیدا می‌کنید. البته ناگفته نماند که در برخی روترها Port Forwarding را با نام سرورهای مجازی (Virtual Servers) نامگذاری می‌کنند اما QoS مخفف عبارت Quality of Service است. اغلب این قابلیت در کنار NAT و Port Forwarding قرار دارد، البته نه همیشه.
احتمالا اکنون کمی گیج شده‌اید. کمی جلوتر توضیحات بیشتری را خواهید خواند و با کارکرد این قابلیت‌ها آشنا می‌شوید.
همان‌طور که درمطالب پیش گفتیم به طور کلی شما یک شبکه محلی (LocalNetwork) کوچک دارید که این شبکه از طریق مودم به شبکه بسیار بزرگ‌تر اینترنت متصل میشود. به عنوان مثال در نظر بگیرید که داخل یک شهر یک شبکه برق بسیار بزرگ وجود دارد که می‌توان آن را اینترنت در نظر گرفت اما داخل خانه شما نیز سیم‌کشی وجود دارد که شبکه برق بسیار کوچک‌تری را شکل میدهد و این شبکه می‌تواند همان شبکه محلی شما باشد. حالا سیم‌کشی داخل ساختمان از طریق کنترل برق خانه به شبکه گسترده برق شهری متصل است. در واقع کنترل برق در اینجا وظیفه مودم را ایفا می‌کند.
اگر بخواهید شبکه برق شهری را به اجزای کوچک تقسیم کنید، هر خانه، مغازه و… یک عنصر کوچک به حساب می‌آید اما هر خانه خودش اجزای کوچک‌تری دارد؛ مانند کلید‌ها و پریزهای برق که در شبکه خانگی تعریف میشود نه در شبکه بزرگ شهری. شبکه‌های محلی و اینترنت نیز به همین شکل است. وقتی مودم به اینترنت متصل میشود فقط یک آی‌پی منحصربه‌فرد دارد که در شبکه اینترنت به عنوان یک عنصر شناخته میشود اما ممکن است در شبکه محلی شما چند ابزار متصل وجود داشته باشد، مانند رایانه رومیزی، لپ‌تاپ، موبایل، تلویزیون و… که این ابزارها نیز باید در شبکه یک شناسه منحصربه‌فرد داشته باشند به این دلیل که بتوان اینترنت کاربران را کنترل نمود و برای کنترل کردن باید ارتباط آنها از طریق یک خروجی اینترنت ( Gateway ) باشد که توسط ادمین شبکه کنترل شده و قوانینی روی آن اعمال شود . پس نمیتوان ۱۰۰ کاربر در یک شبکه را هر کدام با یک IP مجزا و از طریق یک خط وارد اینترنت کرد . بنابراین در شبکه محلی نیز به هر ابزار یک آی‌پی محلی اختصاص داده میشود. اغلب بازه این آی‌پی‌های محلی *.*.168.192 یا *.*.10.0 است. حالا سرویس NAT وظیفه دارد ارتباط ابزارهای شبکه محلی را با شبکه اینترنت برقرار کند.
NAT به اینترنت وصل شده و یک IP ولید دریافت می کند ، از طرفی کاربرانی در شبکه با یک IP محلی به NAT وصل خواهند شد . اینترنت یک دنیای بیرونی و کاربران شبکه یک محیط محلی می باشند. حال وظیفه NAT برقراری ارتباط میبان کاربران شبکه محلی با دنیای اینترنت و در واقع واسطه ای برای برقراری ارتباط کاربران محلی با دنیای اینترنت میباشد. (به سروری که کار NAT رو انجام میدهد Gateway گفته میشود .)
برای مثال وقتی می‌خواهید با گوشی موبایل ایمیل خود را چک کنید، ابتدا با گوشی به شبکه خانگی متصل میشود، سرویس NAT اطلاعاتی را که بین گوشی شما و اینترنت جابه جا می کند و در حالت پیش‌فرض هیچ کس دیگری از اینترنت نمی‌تواند به شبکه و ابزارهای داخل شبکه شما دسترسی داشته باشد اما شما با استفاده از سرویس Port Forwarding قادر خواهید بود هر پورتی را که مایل بودید باز کنید تا از راه دور و از طریق اینترنت به شبکه محلی دسترسی پیدا کنید. برای نمونه دوست دارید دوستان‌‌تان از طریق پروتکل FTP به یکسری از فایل‌هایتان دسترسی پیدا کنند و به رایانه خودشان انتقال دهند. برای این کار باید وارد بخش Port Forwarding شوید و پورت مربوطه را باز کنید.
قابلیت QoS:
این سرویس موظف است تا پهنای باند (Bandwidth) را در داخل شبکه محلی به صورت درست توزیع کند. به صورت پیش‌فرض هر کاربر یا برنامه داخل شبکه می‌تواند بخش عمده‌ای از پهنای باند شبکه را به خود اختصاص دهد؛ به زبان ساده پهنای باند شبکه را بخورد. اما QoS این امکان را در اختیارتان می‌گذارد تا با تعیین قوانینی محدودیتی برای هر برنامه یا کاربر در نظر بگیرید. این سرویس موجب مدیریت بهتر روتر شبکه شما میشود. QoS در تمام روترها وجود ندارد اما با ورود به بخش مدیریت روتر می‌توانید متوجه شوید که این سرویس در روتر شما وجود دارد یا خیر.
البته ما در مطالب آینده بیشتر در مورد این سه قابلیت صحبت خواهیم کرد. بهتر است برویم سراغ ادامه تنظیمات روتر.
بخش مدیریت
بخشی وجود دارد که اغلب نام آن Administration and Status است. Administration امکان تعیین نام کاربری (Username) و رمز عبور (Password) بخش مدیریت روتر را در اختیارتان می‌گذارد. این نام کاربری و رمز عبور همان‌هایی است که هنگام ورود به صفحه مدیریت باید وارد کنید. در مطالب قبل نیز درباره آن ها صحبت کردیم و گفتیم که معمولا نام کاربری و رمز عبور پیش‌فرض admin است. اکیدا توصیه میشود این مقادیر را تغییر دهید و عبارت‌هایی برای آن در نظر بگیرید که همیشه یادتان باشد و شخص دیگری آنها را نداند. اگر این مقادیر را تغییر ندهید امکان هک شدن شبکه بسیار بالا می‌رود زیرا شخص هکر نام کاربری و رمز عبور پیش‌فرض را وارد می‌کند و به مدیریت شبکه شما دسترسی پیدا می‌کند، بنابراین به کل شبکه شما اشراف کامل داشته و هر کاری می‌تواند با شبکه و اطلاعات شما انجام دهد. البته در بخش Administration فقط همین گزینه وجود ندارد و معمولا تنظیمات دیگری مانند امکان تهیه نسخه پشتیبان یا به‌روزرسانی Firmware روتر شما نیز در این بخش قرار دارد.
همان‌طور که از نام Status نمایان است این بخش اطلاعاتی درباره وضعیت شبکه و روتر نشان میدهد. مثل آی‌پی ابزارهایی که به صورت بی‌سیم به شبکه شما متصل هستند و… این بخش برای شما خیلی کارایی نخواهد داشت ولی آشنا بودن با آن بد نیست و کمک می‌کند.
سرویس‌ها
روترها سرویس‌های متعددی دارند که شاید برخی از آنها را نتوان در یک دسته به‌خصوص قرار داد. در این صورت آنها را در یک مجموعه به نام Services قرار می‌دهند. سرویس‌هایی نظیر VPN، SSH، System Log و… در این بخش قرار می‌گیرند. اگر دنبال سرویس خاصی می‌گردید که در دیگر بخش‌ها پیدا نکرده‌اید، بخش سرویس‌ها را یک بررسی کنید، شاید در این بخش قرار داشته باشد.
افزایش سرعت و کارایی روتر و شبکه بی‌سیم
در حال حاضر بهترین مبحثی که می‌توانیم به آن بپردازیم که برای شما نیز کاربردی باشد، موضوع افزایش سرعت و کارایی روتر و شبکه بی‌سیم است. تا اینجا با مفاهیم پایه‌ای و اساسی مربوط به روتر و شبکه‌های کوچک آشنا شدید و از این قسمت به بعد به سراغ بالا بردن کارایی شبکه می‌رویم تا بالاترین کیفیت را تجربه کنید.
اصولا در حالت پیش‌فرض شبکه در وضعیت خوبی کار می‌کند ولی این موضوع به تعداد زیادی فاکتور بستگی دارد و ما مروری بر یکسری ترفند‌ها و کارها خواهیم داشت که از طریق آن کیفیت شبکه شما افزایش می‌یابد.
یکی از ساده‌ترین ترفند‌هایی که وجود دارد، استفاده از یک قوطی نوشابه است. مطمئنا تعجب کردید و می‌پرسید شبکه چه ارتباطی با قوطی نوشابه دارد. به صورت پیش‌فرض آنتن‌هایی که برای روترها استفاده میشود آنتن‌های نوع داخلی (Indoor) هستند.
این نوع آنتن‌ها امواج رادیویی خود را به صورت ۳۶۰ درجه و در تمام جهات ارسال می‌کنند اما نکته‌ای که وجود دارد این است که اکثر کاربران روتر خود را در کنار دیوار قرار می‌دهند؛ به خصوص کاربرهای خانگی که مودم روتر را روی میز رایانه و در کنار مانیتور می‌گذارند. بنابراین نیازی نیست امواج به طرف دیوار ارسال شوند یا از آن طرف دریافت شوند و اتلاف قدرت و کیفیت موج داشته باشد. اگر شما هم این‌گونه عمل می‌کنید و دوست دارید برد آنتن‌تان افزایش یابد پس باید سراغ قوطی نوشابه بروید.
یک قوطی نوشابه خالی را که کاملا سالم است بردارید و داخل آن را کاملا بشویید. با استفاده از قیچی‌های مخصوص آهن یا حتی تیغ‌های موکت‌بری بخش پایینی قوطی را ببرید.
حالا قسمت بالایی قوطی را برش دهید و آن را کامل جدا نکنید، یعنی با توجه به اینکه دور قوطی ۳۶۰ درجه است، آن را مثلا ۳۳۰ یا ۳۴۰ درجه ببرید و یک قسمت آن را دست‌نخورده باقی بگذاری
بعد از آن باید در راستای ارتفاع قوطی یک برش دیگر ایجاد کنید. به وسط بخش بریده در مرحله قبل بروید و یک برش طول در آن قسمت ایجاد کنید. بسیار مراقب باشید که قوطی تاب برندارد.
حالا قوطی را از بخش‌های بریده‌شده باز کنید و انحنای آن را کمی حفظ کنید.
اگر می‌خواهید این ابتکار سر جایش به خوبی بایستد زیر قوطی را چسب بزنید یا اگر حتی خیلی برایتان تمیزی مهم نیست، به جای چسب از آدامس استفاده کنید و سپس از قسمت سوراخ مخصوص نوشیدن آن را در داخل آنتن روتر بگذارید. درست مانند تصویر زیر.
این راه حل خیلی طبیعی نیست و در واقع یک ترفند محسوب میشود اما در آینده به سراغ راه حل‌های علمی‌تر و بهتری خواهیم رفت و آنها را توضیح می‌دهیم.
